Start onderzoek
Met het aantreffen van een zeer groot, professioneel aangelegd drugslab op een bedrijventerrein in Arnhem op 8 april 2021 is onderzoek 26Crook gestart. Dat onderzoek werd gedaan door de Landelijke Eenheid van de politie onder gezag van het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie (OM).
Het OM rekent het de drie verdachten zwaar aan dat zij er alles aan gedaan hebben om langdurig en heimelijk metamfetamine, ookwel crystal meth, te kunnen produceren. Maar het gaat eigenlijk nog wel iets verder dan dat, meent de officier van justitie. “Het getuigt naar mijn mening van veel brutaliteit om een metamfetaminelab in te richten in een bedrijvenverzamelgebouw waar zich tientallen opslagboxen bevinden en mensen aan hun plezierboten knutselen. Die onschuldige, nietsvermoedende burgers hebben steeds het risico op een ontploffing en gezondheidsrisico’s gelopen als zij daar waren.”
En hij vervolgde in zijn requisitoir: “Dan heb ik het nog niet eens over de verwoestende effecten van deze extreem verslavende drug of over de imagoschade die Nederland hierdoor in het buitenland lijdt. Denk bovendien aan de bijkomende gevolgen van enorme hoeveelheden crimineel geld die hun weg vinden in de bovenwereld. Daarvan wordt in onverdiende luxe geleefd (door bijvoorbeeld het aanschaffen van onroerend goed of dure auto’s), worden ambtenaren omgekocht of worden liquidaties betaald. Dat zijn ernstige gevolgen die in de strafmaat tot uitdrukking moeten komen.”
Het lab
In de loods was – afgeschermd met een verborgen toegang en voorzien van geluiddempend materiaal – een lab gebouwd. Er waren in het lab 10 verschillende ruimtes, die (deels) van gips en spaanplaat waren gemaakt. In het lab was slaapgelegenheid voor drie personen, een ruimte waar de kristallen in verschillende vriezers konden uitharden, een werkruimte en ook diverse opslagruimtes voor chemicaliën en afval.
In het lab trof de politie (onder andere) aan: honderden liters aceton, tolueen en zoutzuur en caustic soda, tientallen zakken wijnsteenzuur, veel drugsafval en 622,2 kilo metamfetamine in verschillende verschijningsvormen. De enorme partij metamfetamine vertegenwoordigt een groothandelswaarde van bijna 5 miljoen euro en een straatwaarde van ruim 42 miljoen euro. De officier van justitie: “Het is daarmee één van de grootste metamfetaminelabs die de laatste jaren in Nederland is aangetroffen”.
Het OM gaat ervan uit dat het lab al veel eerder moet zijn ingericht. Volgens de officier van justitie blijkt dat uit meerdere zaken: “Gelet op de flinke omvang ervan en de lange periode dat verdachten over de productie van synthetische drugs communiceerden, maar ook gezien het energieverbruik, dat al maanden veel hoger lag (vooral ’s nachts).”
Er werd vermoedelijk metamfetamine base in twee vormen aangeleverd, die in het lab enerzijds werd gescheiden en, anderzijds, werd ge(her)kristalliseerd. Dat is, volgens de officier van justitie, bij uitstek een proces dat door Zuid-Amerikanen (en dan overigens meestal Mexicanen) wordt beheerst. Volgens het OM zijn deze verdachten – mede vanwege hun specialistische kennis - speciaal voor het plegen van strafbare feiten naar Nederland gereisd, zonder dat er daarbij overigens aanwijzingen zijn dat sprake was van dwang vanuit de overkoepelende organisatie. Geen van de verdachten woonde immers in Nederland.
Door het plafond gevallen
De drie verdachten zijn allen in het lab of in de omgeving van de loods aangehouden. Eén van hen viel door het plafond naar beneden, bijna recht in de armen van de Dienst Speciale Interventies van de politie. De twee andere verdachten werden een dag later ‘s avonds aangehouden, toen zij uit de loods probeerden te ontsnappen. Alle verdachten roken, blijkens het strafdossier, naar de kenmerkende lucht die hoort bij de productie van (met)amfetamine.
Forensisch onderzoek heeft belangrijke links met de verdachten opgeleverd via onder meer DNA-sporen. Dat geldt ook voor het gedane onderzoek naar de gegevensdragers van verdachten. Daarop trof de politie onder andere foto’s en notities aan die gerelateerd kunnen worden aan situaties in het lab. De officier van justitie noemde deze informatie vandaag belangrijk bewijs.
In de telefoon van de 34-jarige in Zweden woonachtige verdachte heeft de politie het telefoonnummer aangetroffen van iemand van de organisatie erboven die contact met ‘de baas’ onderhoudt. De officier van justitie: “Deze 34-jarige verdachte vroeg – terwijl hij zich tussen het plafond van de loods verborgen hield voor de politie – aan een verdachte uit het onderzoek 26INN om aan ‘de baas’ te vragen om hem eruit te halen.” De officier van justitie: “Hij lijkt van de koks de belangrijkste persoon te zijn vanwege zijn contacten met hogerhand.”
Uitspraak
De rechtbank doet uitspraak op 5 april 2022. Het onderzoek 26INN naar de criminele organisatie achter dit lab en een aantal andere metamfetamine labs staat op 6 april 2022 pro forma bij de rechtbank Oost-Brabant.